Genetiği değiştirilmiş organizma /GDO
Kalabalıklaşan dünya nüfusu ile beraber, ürünlerden daha fazla ve daha kaliteli verim almak amacıyla
-hastalıklara dirençli,
-daha hızlı büyüyen,
-daha uzun ömürlü,
-daha iri / taneli,
-dış koşullara daha dayanıklı-kolay bozulmayan,
-eksikliği duyulan besin maddelerini de içeren ürünler yetiştirmek için o canlının (hayvan, bitki ya da mikrop..) genetiğinin değiştirilmesi işlemidir.
1943'te herbisidlere dirençli tütün ile ilk çalışmalar başlamış ama piyasaya sürülen ilk GDO'lu ürün 1994'te Amerika'da, bozulmaya dirençli domates olmuş bunu sırasıyla pestisid üreten patates, yağ içeriği değiştirilmiş kanola ve herbisidlere dirençli mısır ve diğerleri izlemiştir. Şu anda piyasada pek çok ürün ve yan ürünün genetiğiyle oynanmakta...
Soya, pamuk, mısır ve kanola dünyada genetiğiyle en fazla oynanmış besinlerdir ve bu bitkiler hayvan beslenmesinde ve bitkilerden elde edilen ürünler günlük hayatımızda çok sık kullanılmaktadır...günlük hayatımızda soya ve mısırı çok kullanmıyor gibi görünsek de hayvan(tavuk, sığır) beslenmesinde soya ve mısır ve günlük hayatımızda farketmeden de olsa bolca kullanmak zorunda kaldığımız fruktoz şurubunun da çoğu kez mısır kaynaklı olduğunu da unutmamak lazım..dolayısıyla GDO hayatımızın her aşamasında bizimle birlikte...
Tıbbi amaçlarla da GDO yıllardır kullanılıyor. İnsulin hormonu, tiroid hormonları, hepatit b aşıları ve melatonin genetiği değiştirilmiş bakteriler sayesinde üretiliyor...
Bitkilerde genellikle en çok
-virüslere karşı direnç
-böceklere karşı direnç
-yabancı otları öldürmek için kullanılan kimyasallara(herbisid) direnç geliştirmek amacıyla genetik oynamalar yapılmakta...
Günlük hayatta tükettiğimiz bitkilerde değiştirilen genetik:
-soya: daha az doymuş yağ içeriği ve herbisidlere direnç
-mısır: böceklere dayanıklılık ve herbisidlere direç
-kanola: yağ kalitesinin arttırılması
-domates: çabuk bozulmama geni
-pirinç: daha yüksek beta karoten/ A vitamini içeriği
-patates: daha kaliteli nişasta içeriği
-papaya: virüslere direnç
-şeker pancarı: herbisidlere direnç
-şeker kamışı: yüksek şeker içeriği ve herbisidlere direnç
-kabak: virüslere direnç
-tatlı biber: virüslere direnç
-buğday: herbisidlere direnç
Sofralarımızda bitki ve meyvelerdeki genetiğin değiştirilmiş olmasına neredeyse alıştık (en azından fikren...) Yemek olarak ilk genetiği değiştirilmiş hayvanın somon balığı olması bekleniyor.
Bir ürünün organik olabilmesi için içeriğinde GDO olmama şartı var, yani genetiği değiştirilmiş bir ürün daha en baştan organik ürün olma şansını kaybetmiş oluyor.
Maalesef, piyasada satın aldığımız ürünlerin etiketlerinde, içeriğinde GDO olup olmadığı belirtilmiyor.
GDO ile ilgili spekülasyonlar fazla:
-GDO tüketiminin insanlar, özellikle çocuklar üzerine etkilerinin fazla olduğu spekülasyonlar arasında. Özellikle alerji ve antibiyotik direnci üzerinde çok duruluyor.
-GDO'lardan diğer organizmalara gen kaçakları ve genetik kirlenme?
-olası artmış toksisite?
-besin değerlerinde artış gibi görülmesine rağmen göreceli azalma, yararlanmanın az olması?
-kanserlerde artış? Üreme fonksiyonlarında bozulma? Gastrointestinal yan etkiler, karaciğer toksisitesi?????
GDO'nun çevreye ve insanlar üzerine etkilerini (negatif ya da pozitif) ya da etki etmediğini? yıllar geçtikçe hep beraber göreceğiz, umarız bu etkiler olumlu yönde olur....
katID==108) { ?> Yukarıda yazılı olan tüm olaylar gerçekte yaşanmış olup, çocukların yaş ve cinsiyetleri ve olayın seyri hasta mahrumiyeti açısından anlatım sırasında değiştirilmiş olabilir.
