Kafein
Çocuğunuz kahve içmiyor diye kafein almıyor sanmayın !!!!
Kafein, yüzlerce yıldır insanlar tarafından bilinen ve tüketilen bir madde. Doğada kahve ve kakao tohumlarında, çay yapraklarında ve başka bitkilerde de bulunabildiği gibi sentetik olarak da elde edilebiliyor. Günlük hayatımızda ise yasal sınırlarla belirlendiği şekilde bazı içecekler (kahve, kola, enerji içecekleri, çay...), çikolata ve bazı ilaçların içinde bulunuyor.
Kafein, sinir sistemini uyarıcı bir madde. Dikkat ve uyanıklığı arttırıp, uykuyu açıyor/geciktiriyor... Bazı erişkinler için sabahların vazgecilmezi....
Hafif idrar söktürücü (diüretik) ve kan basınıcı arttırıcı etkinliği var. Çok fazla tüketildiğinde sinirlilik, titreme, çarpıntı, uykusuzluk, başağrısına neden olabiliyor.
Besinle alındıktan 45 dakika içinde emilim ve 1 saat sonra pik düzeye ulaşıyor. Birçok farklı değişkene bağlı olmakla beraber yarılanma ömrü 4-6 saat.
Metabolitleri(vücütta kullanım sonucu açığa çıkanlar) idrarla atılıyor.
Aksi belirtilmediği sürece kahve, kola, çikolata, çay ve enerji içeceklerinde kafein bulunur. Bitter (acı) çikolatada, sütlü ve karışım çikolatalara göre daha fazla miktarlarda kafein bulunur.
Kafeinsiz hale getirme işlemine decafeinizasyon denir ve 'cafeine free' veya 'decaf' olarak belirtilir. Decaf kahvede kafein hiç yok demek değil; ama çok daha az miktarlarda bulunur. Kafeinin etkilerini istemeyenler için bir seçenektir. Kahve tüketmek isteyen genç erişkinlerde decaf kullanımı uygun olabilir.
Çocuk, kafein ile ne kadar erken tanışırsa, bağımlılık olasılığı o kadar fazla olur. Günde 100 mg kafein ile bağımlılık gösterilmiş. Kafeinli içecekleri fazla tüketen çocukların aburcubur tüketme olasılıkları daha fazla; bu nedenle de obeziteye eğilimleri daha fazla olabilir; ayrıca sağlıklı besinlerden almaları gereken mineral ve vitaminleri alamadıklarından, eksiklikler ve problemler daha fazla görülür.
Çocuklar için tüketilmesi gereken miktarlar çok sınırlı, mümkünse hiç tüketilmemesi öneriliyor. Örneğin Kanada, okul öncesi çocuklarda günde 45 mg'dan fazla, daha büyük çocuklarda da 100 mg'dan fazla tüketilmemesini öneriyor.
Hamilelerde günlük kafein tüketimi maksimum 200 mg ile sınırlandırılmalı.
Emziren anneler için ise günde 300 mg kafeini geçmeyecek kadar tüketilmesi öneriliyor.
Çocuklar, fazla çay ve kahve tüketirlerse, kafein dışında içerdiği taninler de demir emilimini engelliyor.
Çocuklarda kafein tüketimi:
:( Besleyici değeri yok, o nedenle tüketilmemesi daha iyi olur.
:( İştah azaltıcı etkisi var.
:( Kafeinli içecekler, çocuğun tüketeceği sağlıklı içeceklerin yerine mideyi doldurup sağlıklı içeceğin alınmasını engellemiş oluyor.
:( Bağımlılık yapıcı etkisi var, çocuk ne kadar küçükse, risk o kadar fazla.
:( Özellikle hiperaktif çocukların uzak durmasında fayda var.
:( Akşam ve gece geç saatlerde tüketildiğinde, idrar söktürücü etkisi nedeniyle gece idrar kaçırma /alt ıslatma problemi olan çocuklarda uzak durulmalı.
:( İdrar söktürücü etkisi nedeniyle sıcak havalarda ve aşırı egzersiz sonrasında tüketildiğinde vücudun susuz kalmasına neden olabilir.
:( Akşam ve gece geç saatlerde tüketildiğinde uykusuzluk nedeniyle, sabah uyanamama ve okul başarısında düşme görülebilir.
:( Uzun dönem tüketildiğinde, osteoporoz ve kadınlarda memede fibrokistik hastalığı arttırıcı/kötüleştirici etkisi var.
100 gr bitter (acı) çikolatada 17-70 mg kafein,
100 gr sütlü çikolatada 12-21 mg kafein,
Beyaz çikolatada kafein bulunmaz.
1 espressoda (30ml) 45-95 mg,
250 ml sıcak çikolatada 3-13 mg kafein,
250 ml normal filtre kahvede yaklaşık 100 mg,
250ml decaf kahvede 6-20mg,
250 ml çayda (3dak demlenmiş) 25-100mg,
250 ml içime hazır satılan ice tea içinde 5-40mg,
250 ml kolada 25 mg,
250 ml kanatlandıran enerji içeceğinde 80mg kafein bulunur....
Gazoz türü içecekler ve maden sularında kafein bulunmaz...
Unutmamak gerekir ki kafein bir besin değildir....
katID==108) { ?> Yukarıda yazılı olan tüm olaylar gerçekte yaşanmış olup, çocukların yaş ve cinsiyetleri ve olayın seyri hasta mahrumiyeti açısından anlatım sırasında değiştirilmiş olabilir.
